Pierwsze informacje o wystąpieniach korundów (szafirów i rubinów) na Madagaskarze pochodzą z zapisków francuskiegopodróżnika Flancourta, z 1658 roku. Na początku XX wieku zaczęto interesować się korundami malgaskimi pod kątem wykorzystania w jubilerstwie, a od lat 60-tych XX wieku skały korundowe znalazły zastosowanie w przemyśle materiałów ogniotrwałych. Stosunkowo niedawno (lata 90-te XX wieku) Madagaskar stał się potęgą w skali świata, jeśli chodzi o wydobycie jubilerskich odmian szafirów i rubinów, będąc w czołówce obok takich krajów jak Sri Lanka, Indie, Birma, Tajlandia, Australia, Kenia i Tanzania. Dla przykładu miesięczne wydobycie tylko jednej kopalni szafirów w okręgu Ilakaka zaspokaja roczne zapotrzebowanie przemysłu jubilerskiego w Szwajcarii na ten kamień.
Złoża korundów na Madagaskarze można podzielić na pierwotne (w skałach magmowych, głównie w sjenitach, bazaltach alkalicznych, piroksenitach oraz w skałach metamorficznych, głównie w gnejsach, granulitach, amfibolitach, kordierytytach, marmurach i skarnach) oraz wtórne, czyli aluwialne (w skałach okruchowych – piaskach, żwirach lub jako wypełnienia w skrasowiałych wapieniach). Geologicznie złoża pierwotne korundów na Madagaskarze związane są z prekambryjskim podłożem, które zostało zmetamorfizowane w orogenezie panafrykańskiej między 950-450 Ma, a także z neoproterozoicznymi pasami skał metamorficznych o wieku 650 Ma. Złoża pierwotne bardzo często rozmieszczone są w pobliżu stref kolizyjnych bloków (terranów) i stref uskokowych, które są naturalnymi drogami do migracji fluidów odpowiedzialnych za metasomatyczne przemiany wyjściowych skał w produkty, w których korundy występują skałotwórczo jak np. łupki flogopitowokorundowe, sakenity (plagioklazyty), czy korundyty. Złoża pierwotne występują najczęściej w centrum i na wschodzie wyspy. Najpiękniejsze rubiny związane są z masywami skał ultramaficznych w centralnej części wyspy (fotografia), a najcenniejsze jubilersko szafiry z strefami skarnów, rozwiniętych na kontakcie granitów i marmurów w południowo-wschodniej części wyspy. Do najbardziej produktywnych, pierwotnych złóż jubilerskich korundów należą: Ambatomena, Ambinda, Andranondambo, Ejeda, Fotadrevo, Gogogogo, Iankaroka, Sahambano, Vohitany i Zazafotsy. Złoża wtórne korundów związane są z niszczeniem starszego podłoża przez procesy erozyjne i powstaniem skał okruchowych (piaskowców triasowej formacji Isalo), które zostały ponownie zerodowane w czwartorzędzie (złoża w rejonie Ilakaka-Sakaraha), a także z kredowymi i neogeńsko-czwartorzędowymi bazaltami na północy, na wschodzie i w centrum wyspy, a także kredowymi riolitami na południu. Pod kątem przydatności złóż korundów do eksploatacji dla potrzeb przemysłu jubilerskiego największe złoża należą do tego typu aluwialnego. Najwięcej jubilerskich korundów wydobywa się aktualnie w takich rozsypiskowych złożach jak: Ambondromifehy, Andilamena, Anivorano, Anjomakely, Antsahanandriana, Faratsiho, Ilakaka-Sakaraha, Kianjanakanga-Mandrosohasina, Miarinarivo, Nosy Be i Vatomandry.
Rubin z Zazafotsy koło Ihosy w łupkubiotytowym. Kryształ o długości 1 cm
Od lat 90-tych XX wieku zaczęto eksploatować doskonałej jakości szafiry z nowych obszarów wydobywczych tj. ze złóż rozsypiskowych, genetycznie związanych z bazaltami alkalicznymi w północnym Madagaskarze (Ambondromifehy, Anivorano, Nosy Be) i ze złóż skarnowych w południowo-wschodnim Madagaskarze (Andranondambo). W tym okresie czasu również odkryto rozsypiskowe złoża jubilerskiej czystości i barwy rubinów we wschodnim Madagaskarze (Andilamena, Vatomandry) oraz różnych odmian barwnych korundów (głównie szafirów) między miastami Ilakaka-Sakaraha, w południowo-zachodnim Madagaskarze. Ten ostatni rejon jest do dnia dzisiejszego największym ośrodkiem wydobycia korundów na wyspie. Eksploatację prowadzą tubylcy w sposób nielegalny, wykopując szurfy do głębokości kilkunastu metrów, prymitywnymi metodami bez zastosowania sprzętu mechanicznego. Szafiry i rubiny są na miejscu skupowane bezpośrednio od górników przez kupców ze Sri Lanki i Tajlandii. Obróbka szlifierska odbywa się poza Madagaskarem w południowo-wschodniej Azji, skąd trafiają na rynki jubilerskie całego świata.
